Ս. Գէորգ Եկեղեցի, Սամաթիա – Ս. Յովհաննէս Մկրտիչ Լուսաղբիւր Մատուռ,
Marmara Cad. No: 47, 34098 K. M. Paşa
Հեռ.՝ (0212) 585-0193 ֆաքս՝ (0212) 585-0602
Ել-նամակ՝ Surpkevork2011@hotmail.com
Այս եկեղեցին կառուցուած է Բիւզանդական վանքի մը վրայ, որ կը կոչուէր Բանաիա Փերիվլեպտոս (Ս. Աստուածածին)։ Իսկ Օսմանեան հպատակ մահմետականներու կողմէ իր ներքեւ գտնուող լուսաղբիւրին առընթեր, կառուցուած հսկայ ջրամբարին պատճառով կոչուած է Սուլու Մանասթըր։
Ֆաթիհ Սուլթան Մէհմէտ Բ. Պոլիսը գրաւելէ ետք գաւառներէն Պոլիս գաղթել տուած հայերը տեղաւորեց Սամաթիա։ Ան, 1461ին Պրուսայի Առաջնորդ Յովակիմ Եպիսկոպոսը ճանչցաւ որպէս Պատրիարք Հայոց։ Նախապէս յոյներու պատկանող եկեղեցին յանձնուեցաւ հայոց, որ մինչեւ 1641 գործեց որպէս Պատրիարքական Աթոռանիստ Եկեղեցի։ 1660-ին պատահած հրդեհը եկեղեցին կիսով աւերեց եւ 1722ին Յովհաննէս Կոլոտ Պատրիարքի օրով արքունի ճարտարապետ Մելիտոն Խալֆա Արապօղլուի կողմէ վերաշինուեցաւ երեք եկեղեցիներով, որոնք սակայն, 1782ի հրդեհին հրոյ ճարակ դարձան։ 1804ին եկեղեցին վերանորոգուեցաւ Յովհաննէս Պատրիարք Բաբերդցիի շրջանին։ Աւելի վերջ, 1832ին Յակոբ Ամիրա Կիւլլապեան եւ Մինաս Խալֆա ճարտարապետներու ձեռամբ կրկին վերանորոգուեցաւ։ Սակայն, 1866ին հրոյ ճարակ դարձաւ եկեղեցին ու անոր կից Սահակեան Նունեան եւ Վարդուհեան երկսեռ վարժարաները։ Ի վերջոյ 1885ին Միքայէլ եւ Յովհաննէս Յակոբեան եղբայրներու ծախքով եւ Պետրոս Նեմցէի ճարտարապետութեամբ, վարժարանը ու եկեղեցին վերակառուցուեցան քարուկիր կերպով։ Եկեղեցին ունի բարձրադիր քարուկիր զանգակատուն մը։
Եկեղեցւոյ վերջին նորոգութիւնը եղած է 2006 թուականին եւ պաշտամունքի բացուած՝ ձեռամբ Ամեն. Տ. Մեսրոպ Բ. Պատրիարք Հօր։
Բակին մէջ թաղուած են եկեղեցւոյս բարերարներ՝
Միքայէլ Էֆէնտի Յակոբեան 1831-1904
Տիրուհի Մ. Յակոբեան 1851-1919
Պէյազճի Մանուկ Աղա Մնակեան 1818-1878
Կիւմիւշճիւ Գասպար Էֆէնտի Խաչատուրեան 1796-1872
Միքայէլ Խաչատուրեան (Կիւմիւշեան) 1848-1872
Մանուկ Աղա Մնակեան, վախճանած 1878ին
Միքայէլ Աղա Գասպարեան, վախճանած 1872ին
Գասպար Աղա Խաչատուրեան (Կիւմիւշեան), վախճանած 1872ին