Պաղլարպաշը (Ս. Խաչ Գերեզմանատուն)
| (Nuh Kuyusu Cad. No: 144, 34662 Bağlarbaşı) | |
| Հեռ.՝ | (0216) 474-4400 |
Կը գտնուի Պաղլարպաշը կոչուած բարձունքին վրայ։ Գոյութիւն ունի 16րդ դարու կէսէն ի վեր։ Իսկ գերեզմանատան հնագոյն տապանաքարը կը կրէ 1637 թուականը։
Գերեզմանատունը ունի 14 հազար քռ. մեթր տարածութիւն։ Բաժնուած է երկու մասի, որուն հիւսիսային մասը յատկացուած է Ս. Խաչ եկեղեցւոյ, իսկ հարաւայինը՝ Ս. Կարապետ եկեղեցւոյ 1555ին. իսկ սահմանները ճշդուած են 1884ին։ Գերեզմանատանց գլխաւոր բարերարը եղած է Տիգրանակերտցի ջորեպան Ադամ, վախճանած՝ 1718ին։
Գերեզմանատունը տեղ տեղ զարդարուած է փառայեղ ու գեղակերտ յուշադամբաններով ու գերեզմանաքարերով, որոնք ուշադրութիւն կը հրաւիրեն որպէս գեղարուեստի հատընտիր նմոյշներ։
Այս գերեզմանատան մէջ թաղուած են՝
Յովհաննէս Պատրիարք Բաբերդցի Չամաշըրճեան (1757-1817)
Սարգիս Պատրիարք Գույումճեան (1804-1865)
Արքունի ճարտարապետ Կեսարացի Սարգիս Խալֆա (վախճանած 1737)
Արքունի ճարտարապետ Պալի Խալֆա (վախճանած 1803)
Արքունի ճարտարապետ Գրիգոր Ամիրա Պալեան (1764-1831)
Արքունի եւ Պետական ճարտարապետ Սարգիս Պէյ Պալեան (1831-1899)
Արքունի ճարտարապետ Կիրակոս Օտեան (1804-1865)
Տոքթոր Վահան Փաշա Մանուէլեան (1840-1902)
Կրթական մշակ Ռէթէոս Պէրպէրեան (1848-1907)
Բանաստեղծ Պետրոս Դուրեան (1851-1872)
Բանաստեղծ Մատթէոս Զարիֆեան (1894-1924)
Կրթական մշակ Յովհաննէս Հինդլեան